De kaarten op tafel: wat willen we zelf en samen doen als we ouder zijn?

De wens van de nieuwe generatie ouderen lijkt eigen regie in vrijheid en verbondenheid te zijn. Ja, we doen graag wat voor elkaar. Maar nee, we leggen ons niet graag vast. Waar trekken we de grens? En hoe kunnen we samenredzaamheid dan het beste organiseren? Op 11 juni gingen we hierover in gesprek op de conferentie ‘een nieuwe generatie ouderen, Langer Thuis’. Kleurrijke praatkaarten namen de deelnemers mee in zes gespreksonderwerpen. Geweldig dat er zoveel belangstelling was voor onze workshop én dat we er enthousiaste reacties op kregen.

Wij ontwikkelden dit ‘spel’ vorig jaar voor een eigen expertbijeenkomst met bewoners (lees hier het verslag). Toen lag de focus vooral op wonen en woonvormen. Getriggerd door de uitkomst daarvan verkenden we tijdens dit congres vooral de grenzen van samenredzaamheid. Hiervoor voegden we de opdracht toe om uit elke serie een gezamenlijke top 3 te kiezen (het spel bestaat uit zes gespreksonderwerpen. Elke serie bestaat uit verschillende kaartjes). Dat bleek lang niet altijd even gemakkelijk, maar het bracht mooie gesprekken op gang. Misschien wel het belangrijkste doel van dit ‘spel’: mensen laten nadenken over hun toekomst in een veranderende wereld.

Tot welke uitkomsten kwamen we deze keer?

Zelf doen: actief blijven en voorlichting volgen
Wat kunnen we zelf doen? Dat was het eerste onderwerp van gesprek in de sessie. Actief blijven staat met stip op één. Dat kan door veel te bewegen, maar vooral door gewoon de dagelijkse dingen in huis te doen. Het volgen van voorlichting over valpreventie vinden deelnemers eveneens zinvol. Ogen druppelen, bloeddruk meten of zelf steunkousen aandoen? De meeste deelnemers waren er wel voor in. “Ik wil niet afhankelijk zijn van een ander”, aldus een van hen.

Met elkaar: ziekenhuisbezoek of activiteiten
Wat doen we voor elkaar en met elkaar? Bij dit tweede onderwerp was er veel overeenstemming. Je buurvrouw incidenteel naar een afspraak in het ziekenhuis brengen? Dat vond iedereen een goed idee. Over structurele taken was minder enthousiasme. Wel bleken we ervoor in om samen dingen te ondernemen, zoals samen koken of wandelen. Zo ontstaan clubjes, die elkaar helpen. Van verbinding wordt iedereen gelukkig, zo was de heersende gedachte.

Een mooi voorbeeld van wat je ziet gebeuren tijdens dit ‘spel’ is de discussie die ontstond bij het kaartje ‘boodschappen’ in deze serie. Waar de een riep ‘dat kan je toch makkelijk zelf, die kun je online bestellen en laten bezorgen’, bracht de ander in dat het ook niet zozeer gaat om de praktische kant van de boodschappen als wel om de sociale kant van de boodschappen. ‘Je gaat samen op pad en je bent in beweging. Het is juist de gezelligheid en de verbinding die pleit voor het boodschappen doen voor en met elkaar.’ Zo zetten mensen elkaar aan het denken. Dat is verfrissend en leidt soms ook weer tot nieuwe ideeën. Die kunnen deelnemers dan kwijt op de lege kaartjes die  in het spel zitten.’

Inkopen: buurtverbinder en schoonmaak
Verbinding kwam terug bij de derde serie: Wat kopen we graag in? Over de buurtverbinder – iemand die tegen een vergoeding als een spin in het web fungeert – bleken alle groepen enthousiast. Deze kan kwaliteiten, wensen en behoeften van bewoners bij elkaar zoeken. En dat is weer allemaal hulp die niets kost. Zo verdient een buurtverbinder zichzelf dubbel en dwars terug. Over inkopen van de schoonmaak waren ook alle deelnemers het eens: het moet netjes blijven.

Als woningcorporatie herkennen we de behoefte aan een buurtverbinder. Het wordt al steeds meer ingezet. Door onszelf, andere corporaties, gemeenten en zorgpartijen. Of hij nu flatcoach, thuiscoach, communitybuilder of dorpsondersteuner (zoals genoemd in het prachtige verhaal over Austerlitz in het ochtendprogramma) heet. In de basis doen ze allemaal hetzelfde: mensen met elkaar en elkaars talenten in contact brengen en daarmee hun samenredzaamheid en welzijn verbeteren.

Gedeelde voorzieningen: hofje en huiskamer
Een hofje en huiskamer: alle deelnemers zagen de grote voordelen van deze gedeelde voorzieningen. “We kunnen elkaar makkelijk ontmoeten en samen iets ondernemen, zoals koken of bewegen”. Verder ontstond bij een van de groepen een nieuw idee voor deze categorie: de deelauto. Deze vloeide als vanzelf voort uit de eerder genoemde wens om elkaar naar afspraken te rijden. "Dan is het toch super als je daar samen een auto voor hebt?" De deelauto belandde dan ook op een blanco kaartje en schopte het tot de top 3.

Welke buren willen we hebben?
In leeftijd en gezinssamenstelling verschilden de meningen nogal. Maar over één ding was iedereen het wel behoorlijk eens: we willen wonen met gelijkgestemden. "Want als je allemaal iets anders wilt, dan kun je moeilijk iets voor en met elkaar doen."

We hoorden dit ook in onze expertbijeenkomst van vorig jaar. Het is een heel begrijpelijke wens van bewoners. Tegelijkertijd is het voor ons als woningcorporatie ook een flinke uitdaging. We hebben immers te maken met toewijzingsregels. We gaan de uitdaging wel graag aan, omdat we hier zelf ook in geloven. Op dit moment verkennen we de ruimte die nieuwe toewijzingsmodellen ons op dit gebied geven. 

En last but not least: als we zo willen leven als we hiervoor hebben bedacht. Welke woonvorm hoort daar dan bij?
Hierover verschilden de meningen sterk. Flatgebouw, bungalow, tiny house, rijtjeshuis, aanleunwoning: alles kwam op tafel. “Een grote flat, no way”, zei één van de deelnemers. “Als het maar betaalbaar is”, meende een ander. De woonwensen bleken sterk samen te hangen met de woonsituaties en woonomgevingen van nu. De deelnemers kwamen uit alle hoeken van het land en dan blijkt overeenstemming erg lastig.

Zijn de kaarten verkrijgbaar om het ‘spel’ zelf ook te spelen?
Van een aantal deelnemers kregen we de vraag of zij ook in het bezit kunnen komen van de kaarten zodat ze het gesprek ook in de eigen organisatie aan kunnen gaan. Fantastisch dat we deze vraag kregen. Op dit moment zoeken we uit hoe we dit het beste kunnen organiseren. Heb je interesse? Stuur dan een mailtje naar comm@woonplus.nl, dan informeren we je zodra we zover zijn.

Tot slot
Tot slot willen we nog graag onze waardering uitspreken voor deze conferentie. Het was een sterk programma met inspirerende sprekers in de ochtend. Inhoudelijk sterk, boeiend en zeer afwisselend. De locatie was mooi en de organisatie top. Als we dan toch nog één tip mogen meegeven: over het belang van bewegen waren al onze workshop-deelnemers het unaniem eens. In het ochtendprogramma, waarbij we allemaal weer heel lang ongezond op een stoel zaten, had het best een plek mogen hebben 😊. Misschien volgend jaar?